هادِربان جشن ملّی «سده» هستیم
کرمان شهری است به قدمت آیینها و باستانی و میهنی. نام کرمان با جشنها و آیینهای ملی و کهن در هم تنیده شده است و به جرات کرمان از معدود شهرها و شاید تنها شهر ایران است. که آیینهای باستانی، ملی و کهن ایران زمین همواره در آن ارج نهاده شده و برگزار میگردد.
به عنوان مثال آیین جشن سده هر ساله در دهم بهمن ماه در باغچه بداغآباد آتشکده خیابان سده از ظهر تا حوالی غروب برگزار میشود. این جشن غیر از برخی روستاها و شهرستانهای استان کرمان تنها در یکی دو شهر دیگر کشور گرفته میشود و شهر کرمان تنها شهری در کشور و حتی جهان است که جشن سده به طرز با شکوهی و گستردهای با همراهی همدلی مردمان شهر کرمان اعم از مسلمان و زرتشتی برگزار میگردد.
اما فلسفه این جشن چیست؟
در اوستا و ایران باستان آتش جایگاه ویژهای دارد چون نشانه زندگی و عشق است. ایرانیان باستان هم در همه آیین ها و جشنها آتش میافروختند و مهمترین این جشنها جشن سده بود. جشن سده که با سور و شادی و روشن کردن آتش همراه است، نمونهایست اصیل از یک جشن ایرانی تمام عیار است. جشنی که بعد از نوروز و مهرگان مهمترین جشن در ایران باستان بوده است.
سده، جشن پیدایش آتش است. روایت های مختلفی هم درباره دلیل برگزاری این جشن در ایران باستان وجود دارد؛ در برخی از روایت های تاریخی آمده: صد روز که از زمستان بزرگ میگذشت ایرانیان جشن سده را برپا میکردند، چرا که در تقویم کهن، زمستان ۱۵۰ روزه و تابستان ۲۱۰ روزه بود. از اول زمستان (اول آبان ماه) تا ۱۰ بهمن که جشن سده است، ۱۰۰ روز و از ۱۰ بهمن تا نوروز و اول بهار ۵۰ روز و ۵۰ شب بوده. آنها بر این باور بودند که در این زمان، اوج و شدت سرما سپری شده، به همین دلیل همه در دشت و صحرا گرد هم جمع می شدند و تلی بزرگ از خار و خس و هیزم جمع میکردند و همینکه شب فرا میرسید، آتش هم روشن میشد. به این شکل آنچه از سرما باقی مانده بود از بین میرفت.
اما در تاریخ شمسی ما جشن سده در چهلمین روز زمستان قرار میگیرد و عقیدهی بسیاری از مردمان قدیم کرمان این است که بعد از آتش جشن سده زمین و هوا رو به گرمی میرود.
از آنجایی که در گذشته همه در روشن کردن آتش مشارکت میکردند، جشن سده، جشنی بود نشان دهنده همسبتگی و مشارکت مردم. فردوسی برگزاری جشن سده را از زمان هوشنگ شاه دانسته و در این باره گفته: “هوشنگ پادشاه پیشدادی، که شیوه کشت و کار، کندن کاریز و کاشتن درخت را به او نسبت میدهند، روزی در دامنه کوه ماری دید و سنگ برگرفت و به سوی مار انداخت و مار فرار کرد. اما از برخورد سنگها جرقهای زد و آتش پدیدار شد.
به هر حال آیین جشن سده از آیینهای کهن، باستانی و میهنی است که نیاکان ما همه ساله آنرا در شهرمان پاس داشتهاند و شهر کرمان از معدود شهرهای ایران و حتی جهان است ک در آن آیین و جشن سده با شکوه و همکاری و حضور اقشار مختلف مردم اعم از مسلمان و زرتشتی و حتی مسئولین و مدیران شهر برگزار میشود و عموم مردم به آن به عنوان جشن ملی مینگرند جشنی که موجب بالا رفتن روحیه همدلی و شادی نشاط میشود.
- ۱۳۹۷/۱۱/۱۱
- 6026
- اخبار اجتماعی