گروه شهروند: امروزه برنامه‌ریزی فرهنگی و سرمایه‌گذاری در حوزه‌‌های فرهنگی و اجتماعی در شهرها، نقش مهم‌تری نسبت به اجرای پروژه‌های عمرانی دارد؛ چراکه هرچه در حوزۀ فرهنگی و اجتماعی هزینه شود، هزینه‌های حوزۀ عمرانی و خدماتی کاهش پیدا می‌کند؛ بنابراین، براساس ماده 55 قانون شهرداری‌ها، برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری در حوزۀ مسایل اجتماعی، فرهنگی و هنری، ازجمله وظایف ذاتی شهرداری‌ها محسوب شده است. بر همین اساس شهرداری کرمان ایجاد مراکز فرهنگی مختلف ازجمله فرهنگ‌سراها و خانه‌های فرهنگ را در دستور کار خود قرار داد و در دورۀ جدید مدیریت شهری نیز افزایش این مراکز فرهنگی ادامه دارد. فرهنگ‌سرای کوثر، نخستین فرهنگ‌سرای شهر کرمان است که تاکنون، در زمینۀ فرهنگی، هنری و اجتماعی، خدمات مختلفی به شهروندان ارایه کرده است. برای آگاهی از اقدامات این فرهنگ‌سرا و هم‌چنین رویکرد جدید مراکز فرهنگی شهرداری کرمان مبنی بر پرداختن بیشتر به آمورزش‌ فرهنگ شهروندی، با آرزو نیکو‌بخت، مدیر فرهنگ‌سرای کوثر شهرداری کرمان به گفت‌و‌گو نشستیم.

 خانم نیکوبخت! لطفاً مختصری از پیشینۀ فرهنگ‌سرای کوثر بیان کنید.
فرهنگ‌سراها به‌عنوان عناصری که می‌توانند در حفظ هویت فرهنگی و اجتماعی هر شهری نقش مهمی ایفا ‌‌کنند، شناخته می‌شوند. فرهنگ‌سرای کوثر با توجه به تعریف فوق، اولین فرهنگ‌سرایی است که به‌منظور گسترش برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی در شهر کرمان، در سال 1386 راه‌اندازی شد.
این فرهنگ‌سرا در ابتدا با هدف توانمندسازی بانوان عزیز و شریف کرمانی، با هماهنگی با دستگاه‌های مربوط، به برگزاری دوره‌های آموزشی در رشته‌های هنری، صنایع دستی، علمی، ورزشی و سلامت اقدام کرد؛ هم‌چنین برای رونق کسب‌وکار، در پایان این دوره‌ها، نمایشگاهی از توانمندی‌های افراد شرکت‌کننده در دوره‌ها و هنرجویان، برگزار می‌کرد. بیشترین استقبال از دوره‌ها نیز مربوط به رشته‌های هنر و صنایع دستی بود که بانوان کرمانی مثل همیشه در این زمینه پیشگام و پیشرو بودند.

 رویکرد فعلی فرهنگ‌سرای کوثر چیست و استقبال عمومی از برنامه‌ها را چطور ارزیابی می‌کنید؟
با توجه به این‌که فعالیت‌های فرهنگی اجتماعی در عرصۀ ارتقای فرهنگ شهروندی، زیربنای اصلی توسعۀ شهری است، توجه بیشتر به مسایل اجتماعی در کنار توجه به مسایل فرهنگی، نگاه ویژه به مسألۀ خانواده و راه‌کارهای تثبیت و تحکیم این نهاد اجتماعی با تأکید بر نقش مادران و همسران، از رویکردهای جدید فرهنگ‌سرای کوثر به‌شمار می‌رود. 
امور اجتماعی و آنچه که در بیرون از خانه اتفاق می‌افتد، برای قرار گرفتن در جهت رشد و توسعۀ اجتماعی، نیازمند آموزش و مدیریت است و لازمۀ آن، مشارکت فعال، هم‌دلانه و حداکثری مردم است. از آن‌جاکه طبیعت انسان، اجتماعی است و کیفیت زندگی اجتماعی وابسته به ارتباطات مؤثر اعضای آن است، آموزشِ مهارت‌های ارتباطات و مشارکت در راستای رشد و تعالی جامعه ضروری است؛ با این رویکرد و با این نگاه، رسالت اصلی ما در فرهنگ‌سرای کوثر، ارتقای فرهنگ شهروندی، توجه به سلامت و تقویت پیوندهای اجتماعی و خانوادگی، تقویت حس هم‌بستگی میان اعضای محله و شهر، بیدار کردن حس مشارکت در امور شهری، حفظ اموال عمومی، نگهداری از فضای سبز شهری، توجه به مسایلی هم‌چون تفکیک زباله از مبدأ و مسایلی از این‌دست است؛ ضمن این‌که ایجاد نشاط و امید به زندگی در شهروندان نیز در دستور کار قرار دارد؛ مسایلی که راه‌حلی جز مشارکت شهروندان ندارد.
در حال حاضر، در حال برنامه‌ریزی و فراهم‌کردن بسترهای مشارکتی با  گروه‌های مردمی و سمن‌ها هستیم که خوشبختانه از جانب شهروندان و اشخاص حقیقی و حقوقی، استقبال خوبی وجود دارد؛ در نتیجه، برنامه‌هایی چون پروژۀ عکاسی شهری از نقاط قوت و ضعف مدیریت شهری و رفتار شهروندان ویژۀ بانوان، کارگاه شهروند نمونه از منظر نهج‌البلاغه، کارگاه گنجی به نام قناعت (مدیریت مصرف بانوان)، برنامه‌های مشاوره گروهی، مشاوره‌های پزشکی، آموزش اصول و حقوق شهروندی در حوزه‌های قانون‌گرایی، همسایه‌داری، حمل‌ونقل و ترافیک، محیط زیست و آپارتمان‌نشینی، نگهداری از اموال عمومی، برگزاری همایش‌های وظیفه‌شناسی شهروندان در رفتار شهروندی، براساس باورهای اعتقادی و فرهنگی بومی کرمان و چندین موضوع متنوع دیگر، با استقبال مردم، در حال برگزاری است.

 نظرتان در رابطه با شبکۀ شهروندی و اقدامات انجام‌شده در این رابطه چیست؟
در دورۀ جدید معاونت فرهنگی اجتماعی شهرداری، در راستای افزایش ضریب نفوذ شهرداری بین شهروندان، سه موضوع در دستور کار قرار گرفته که شامل شبکۀ شهروندی، راه‌اندازی شوراهای اجتماعی محله و افزایش فرهنگ‌سراها و خانه‌های فرهنگ شهروندی است. شبکۀ شهروندی، یکی از زیرساخت‌های نوین ارتباط متقابل بیشتر میان مدیران شهری و شهروندان است؛ بنابراین، با اجرای تمام مراحل طرح شبکۀ شهروندی، ارتباط ما با شهروندان -هم از نظر کمیت و هم کیفیت- چندین برابر خواهد شد و مردم به میزان بیشتری می‌توانند از برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی فرهنگ‌سراها و مراکز فرهنگی استفاده کنند.
در حال حاضر در فرهنگ‌سرای کوثر، در حال انجام مراحل اولیۀ طرح شبکۀ شهروندی و عضوگیری هستیم. در قدم اول فرهنگ‌سرای کوثر حدود 1000 نفر از شهروندان را در این شبکه عضو کرد که تعداد قابل توجهی از این افراد، مدیران ارشد شهر و خانواده‌های محترم آن‌ها ازجمله شهردار محترم و خانواده گرامی ایشان است.

 برنامه‌های پیشِ روی فرهنگ‌سرای کوثر را بیان کنید، چه برنامه‌های شاخصی در دستور کار قرار دارد؟
فرهنگ‌سرای کوثر در چندسال اخیر در راستای گسترش فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی، در حوزه‌های اجتماعی، روان‌شناسی، سلامت، علمی و ادبی، هنری، کتابخوانی، نمایش و نمایشگاهی و برنامه‌های مناسبتی مذهبی و ملی، فعالیت‌های قابل توجه زیادی انجام داده که مورد استقبال شهروندان نیز قرار گرفته است. 
در ادامه نیز، فعالیت‌هایی هم‌چون نمایشگاه بازخوانی تاریخ 50 سالۀ انقلاب فرهنگی ویژۀ مدیران و مسئولان، جلسات هم‌اندیشی کارشناسان و اساتید و پزشکان در رابطه با زندگی سالم و با کیفیت در شهر امروز، آموزش‌های شهروندی ویژۀ خردسالان و کودکان با ابزارهایی هم‌چون قصه‌گویی و ساخت کاردستی بازیافتی، برگزاری دوره‌های تربیت مربی با رویکرد شهروندی، جشنوارۀ نمایشگاهی «رسم مادری»، کارگاه‌های فرزندپروری و تربیت جنسی سالم، کارگاه اخلاق حرفه‌ای ویژۀ نیروهای سدمعبر و اجراییات شهرداری، تفسیر آیه‌های شهروندی قرآن، گرامی‌داشت روز درخت‌کاری با عنوان «جانِ من، جهان من» ویژه کودکان، کافه کتاب مشق عشق، سلسله‌جلسات مشاورۀ گروهی ویژۀ والدین و فرزندان (با موضوعاتی هم‌چون پدر باش برای دخترت، مهارت‌های برقراری ارتباط صمیمانه با فرزندان و جشن‌ها و سوگواره‌های مناسبتی اجرا خواهد شد. هم‌چنین با برنامه‌هایی هم‌چون نمایش‌های نوروزی، احیای نواها و رسوم نوروزی و کلاس‌های هنری ویژۀ نوروز هم‌چون آموزش سفره‌آرایی هفت‌سین و کاشت سبزه در خدمت شهروندان شریف کرمانی خواهیم بود. 

 حرف آخر.
از همۀ شهروندان عزیز برای عضویت در شبکۀ شهروندی، مشارکت فعال در مدیریت شهری و استفاده از برنامه‌ها و کارگاه‌های متنوع و مفید فرهنگ‌سرای کوثر دعوت می‌کنم، تا به کمک شهروندان، شعار «همه ما یک شهر داریم» را عملی کنیم.
در پایان از زحمات و تلاش بی‌دریغ همۀ همکاران همدل و همراهم ازجمله نیروهای خدماتی و نگهبان آقایان ماشاءالله عابدی، رضا صیادزاده و عباس قلعه‌خانی و ابراهیم ایران‌پسند، معاون و مدیر اجرایی جناب آقای علیرضا اقدامی، مسئول پشتیبانی و تاسیسات آقای مهدی کرمی و هم‌چنین  سرکار خانم هاشمی کارشناس فرهنگی و هنری و مسئول  آموزش، سرکار خانم جهان‌میر مسئول روابط‌عمومی و دبیرخانه و سرکار خانم علوی‌راد کارشناس اجتماعی و شهروندی، که در این مدت برای اجرای برنامه‌ها و سیاست‌های فرهنگ‌سرا فعالیت کردند، تشکر می‌کنم.