کیمیاگری در کرمان
گفتوگو با جواد مهدوی جعفری، هنرمند و مدرس دانشگاه
جواد مهدوی جعفری، متولد 1362 کرمان است. او در دانشگاه هنر تهران در رشته صنایع دستی کارشناسی گرفته و از دانشگاه هنر اصفهان نیز در رشته هنر اسلامی در مقطع کارشناسی ارشد فارغ التحصیل شده است. جالب آنکه در نوازندگی تار و سه تار هم دست توانایی دارد و در این مورد از محضر زندهیاد محمد رضا لطفی و استاد سکوتی نیز بهره برده است. جعفری وجه پررنگ دیگری نیز دارد، او در دانشگاه هنر کرمان سفالگری را تدریس میکند و سفالها را فلزفام میکند. برای آشنایی بیشتر با فلز فام کردن اشیاء سفالی با جواد مهدوی جعفری که در حال حاضر به عنوان کارشناس آموزشی هنر اسلامی در دانشگاه باهنر کرمان مشغول به خدمت است و در همین دانشگاه نیز تدریس میکند، گفتوگوی کوتاهی انجام دادهایم.
آقای جعفری، طبیعی است که قبل از هر چیز کنجکاو باشیم از شما درباره فلز فام کردن اشیاء سفالی بپرسیم؟
ببینید، ما جداره اشیاء سفالی را در یک فرایند تخصصی با استفاده از اکسیدهای فلزی، با سطحی از فلز میپوشانیم که این فلز میتواند مس، نیکل، قلع، طلا و یا نقره باشد. این کار به شکل کلی فلزفام کردن نامیده میشود که ذیل تکنیکهای احیایی طبقهبندی میشود.
تا آنجا که میدانم همه این کارها را خودتان و در همین کرمان انجام میدهید؟
بله همینطور است. ما در حال حاضر در دانشگاه صفر تا صد تولید اشیاء سفالی را انجام میدهیم و بعد از آن هم برای فلزفام کردن آنها از کورههای دستساز خودمان استفاده میکنیم و بنابراین میتوانیم ادعا کنیم که مسیر کامل تولید را خودمان انجام میدهیم.
آیا این کار در کرمان سابقه هم دارد؟
سابقه سفالهای فلزفام شده را در کشور میتوان از دوره سلجوقی و تیموری دید و نمونههایی از سفالهای طلافام شده را اطراف ضریح حضرت رضا(ع) مشاهده کرد. اما به شکل دقیق و همهجانبه از تاریخچه این هنر در کرمان اطلاعی ندارم. اما آنچه میتوانم به صراحت اعلام کنم این است که دانشگاه کرمان در حال حاضر به دلیل مجهز بودن به نیروی انسانی، دانش نرمافزاری و امکانات سختافزاری میتواند به عنوان مرجع این کار در استان و حتی در جنوب شرق کشور معرفی شود. کار ما کیمیاگری است و ما این کار کار را در کرمان انجام میدهیم.
این اشیاء هنری بعد از تولید در کجا عرضه میشوند؟
این آثار در 2 سطح تولید میشوند؛ یا برای عرضه نمایشگاهی تولید میشوند و یا برای فروش در بازار.
استقبال از این آثار در کرمان چطور است؟
استقبال بد نیست اما مشکلی که وجود دارد این است که خریداران و عموم شهروندان شناخت چندانی از این هنر ندارند و بین آثار اصلی و آثار بدلی فرقی نمیگذارند. چون نمونه بدلی این آثار را با یک اسپری هم میتوان تولید کرد. البته بین یک اثر بدلی و اثر اصلی از زمین تا آسمان فرق است که اگر شهروندان ما از فرآیند تولید هنری آن آگاه باشند، میتوانند ارزش نمونههای اصل را درک کنند و با استقبال از آثار اصلی به تولیدکنندگان و هنرمندان بومی یاری برسانند.
شما به عنوان یک هنرمند کرمانی برای شناساندن بیشتر این هنر به همشهریان خود چه پیشنهادی دارید؟
به نظر من کسانی که در کرمان مشغول به فعالیت در این حوزه هستند باید از ظرفیتهای این رشته بیشتر استفاده کنند. ما باید بتوانیم موازی با پژوهشهای دانشگاهی در کرمان، موسسات یا شرکتهای تولیدی متعددی راه بیندازیم تا از ظرفهای سفالی نیز بینیاز باشیم و مجبور نباشیم سفال را از لاله جین یا میبد وارد کنیم. اگر مواد اولیه بدنههای سرامیکی و سفالی در همین استان تولید شود و وجود داشته باشد، لازم نیست ما هزینههای بیشتری را صرف کنیم.
رضا شمسی
- ۱۳۹۷/۱۲/۰۴
- 6816
- اخبار هنری