شروع کردهایم به بهرهبرداری از داشتههامان
شهر کرمان علاوه بر داشتن گنجینههای ارزشمند تاریخی، بهعنوان مرکز استان نقطه ورود و خروج هر گردشگری به استان است
شهر کرمان علاوه بر داشتن گنجینههای ارزشمند تاریخی، بهعنوان مرکز استان نقطه ورود و خروج هر گردشگری به استان است و این مهم ضرورت همکاری همهجانبه دستگاهها، بخش خصوصی و نهادهای مردمنهاد را برای معرفی، جذب و جلب گردشگر در کرمان نشان میدهد. ماههای پایانی سال گذشته شهردار کرمان با این دیدگاه، محمد جهانشاهی را که از مدیران موفق حوزه گردشگری است به عنوان دبیر ستاد گردشگری شهرداری کرمان منصوب کرد. گفت و گویی حول محور اهمیت گردشگری و جایگاه شهر و شهرداری کرمان در این میان با او انجام شده است که در زیر میخوانید:
آقای جهانشاهی اگر ممکن است کلیتی درباره صنعت گردشگری و موقعیت آن در جهان کنونی بفرمایید؟
امروزه صنعت گردشگری به عنوان یکی از مهمترین فعالیتهای چند بعدی برای توسعهی کشورها مورد بهرهبرداری قرار میگیرد. در این مسیر طبیعی است که اگر کار با دانش بیشتر و فضای مناسبتر پیش برود، درصد موفقیت هم بهتر خواهد بود. شورای جهانگردی شهری هرسال آمارها را اعلام میکند و تاثیرات صنعت گردشگری در حوزه اقتصاد و بالا پایین شدن کشورها را با شاخصهای مختلف بر اساس دادههایی که از هر کشور میگیرد، منتشر میکند و هرسال هم بر اهمیت این صنعت افزوده میشود. با توجه به ارزشهای زیادی که در صنعت گردشگری نهفته است، بعضی اوقات از آن به عنوان یک انقلاب جدید هم اسم میبرند. گردشگری در دنیای امروز به واسطه ماهیتی که دارد یکی از خلاقانهترین بسترهای تولید محتوا و ایجاد کارهای نوآورانه و خلاقانه است. همین الان که داریم با هم صحبت میکنیم، حتما یک اتفاق جدید در یک گوشهای از دنیا در صنعت گردشگری افتاده است. صنعت گردشگری از لوکسترین فضاهای دنیا تا بدویترین آنها محصول میگیرد، نمونهی سادهاش اقامتگاههای بومگردی هستند که در دنیا دارند فعالیت میکنند. اینها پایهشان بر دادهها و داشتههای فرهنگی منطقه استوار است. مکان آن میتواند یک روستای دورافتاده در کنیا باشد یا یک گوشهای از یک شهر که به لحاظ بافت تاریخی، مردم شیوهی خاص معیشت و زندگی خود را دارند. اکنون بیش از دو دهه است که تنوع محصولات گردشگری به توسعهی شهرها کمک کرده است. در همین راستا بحث گردشگری شهری مطرح شده است و به عنوان یک مولفهی مهم مورد توجه سیاستگذاران و برنامهریزان مدیریت شهری قرار گرفته است. به عنوان مثال شهری مثل پاریس در سال بیش از 60 میلیون نفر بازدیدکننده دارد، موزههایی را میبینید که بیش از 10 میلیون نفر بازدیدکننده دارد. اکثرا این شهرهای بزرگ هم، بازار اصلیشان، اگر کشور هستند کشورهای همسایه است و اگر شهر هستند، شهرهای همسایه است. یعنی یک نگاه ویژهای به بازارهای هدفی که در دسترسشان هستند دارند. در ایران بیش از 75 درصد گردشگر خارجی که به ایران میآیند متعلق به کشورهای همسایه هستند. البته ما بازارهای سنتیمان را در اروپا هم داریم ولی بیش از آن در سال اگر حدود شش میلیون گردشگر به ایران آمده، نزدیک پنج میلیون از عراق، آذربایجان و افغانستان هستند که بر اساس نیازهای مختلف خودشان: مذهبی، توریستی، همسایگی و... به ایران میآیند.
در این بین کرمان چه جایگاه و موقعیتی دارد؟
در این بین شهر کرمان جایگاه ویژهای در جنوبشرق کشور دارد. در ادوار مختلف تاریخی پیشینه مشخصی داشته است و اکنون هم بافت تاریخی آن یکی از ظرفیتهای مهم آن است اما متاسفانه شاید یکی از اصلیترین دلایلی که بافت تاریخی کرمان مورد بهرهبرداری قرار نگرفته این است که هیچ چیز برای این بافت تعریف نشده که ارزش افزوده پیدا کند و در زندگی مردم در حوزههای اقتصادی نقش ایفا کند. اگر این اتفاق بیافتد میتواند تضمینی باشد برای گردشگری پایدار. به همین دلیل ما از مدیریتهای سابق شهر کرمان در دو دهه گذشته ایراداتی میگیریم و شواهد زیادی هم ثبت شده که بخشی از ارزشمندترین لایههای هویتی و میراث این شهر بر اساس دیدگاه شهری که تعریض بوده از بین رفته است یا بر اساس یک نگاه پیشرفت تکبعدی. این یک ایراد است ولی وقتی عمیقتر نگاه میکنیم میبینیم شهر کرمان از مسیری که میتوانسته به آن کمک کند، پیش نرفته و بنابراین مجبور شدهاند بافت تاریخی را به عنوان بافت فرسوده و مزاحم شهر بدانند. یادم هست در همان اوقات مدیران میراث یا شهرداری خانهای را که ارزش میراثی داشت به عنوان فضاهای تجمع معتادین یا بزهکاران شهر میدیدند و در چنین دیدگاهی، سادهترین کار حذف آن بود. این نوع نگاه، جدا از پاک کردن صورت مساله، توانایی آن را ندارد که از قابلیت چنین میراثی بهرهبرداری کند. در طبیعت کشور ما نیز این اتفاق میافتد، یعنی وقتی نمیتوانیم برای یک منطقه بکر طبیعی فرصتهایی تعریف کنیم، شروع به استخراج آن میکنیم و طبیعت را از بین میبریم و آثار سوء مختلفی ایجاد میکنیم ولی میگوییم اقتصادی است و درآمد ایجاد کردهایم! اما 20 سال دیگر میخواهیم با این منطقه که ارزشهایش از بین رفته چه کنیم؟ هیچ نمیدانیم.
صنعت گردشگری برای این مشکلات راه حل دارد؟
بله. گردشگری الان دارد این فرصتها را در اختیار مدیریت شهری قرار میدهد که اگر مزیتهای شهرمان را مشخص کنیم و برایشان برنامهی راهبردی داشته باشیم، میتوانیم آنها را به عنوان منابع خاص یک شهر ببینیم که قابلیت تبدیل شدن به محصول دارند و میتوانند به بازارهای هدف ارائه شوند. با این نگاه میتوانیم زنجیرهای را که شامل بافتهای تاریخی و ارزشهای خاص شهرمان هست به عنوان یک محصول تولیدی به بازار 80 میلیونی در ایران و بازار 400 میلیونی در اطرافمان ارائه کنیم. انواع و اقسام محصولهای ما قابلیت فروش دارد. این فرصت اکنون برای خیلی از شهرهای ایران به وجود آمده است. شهرهایی مثل شیراز و اصفهان که پیشینهی حضور 70 ساله در گردشگری کشور دارند، تثبیتشده و تا حدودی حتی اشباع شده هستند. اما بسیاری از شهرهای دیگر هم هستند که میتوانیم به عنوان الگو به آنها نگاه کنیم که نزدیکترینشان شهر یزد است. میراث فرهنگی یزد حدود کمتر از سه دهه پیش، تحت کنترل و نظارت میراث فرهنگی استان کرمان بود و ما به عنوان استان معین بر شهرهای یزد و بندرعباس و زاهدان نظارت داشتیم و هنوز هم همکارانی هستند که از آن سالها خاطرات زیادی دارند اکنون باید ببینیم چطور شده است که یزد به ارزشهای خودش به عنوان ثروت در جهت توسعه و پیشرفت شهر نگاه کرده اما ما از از ظرفیتها خود غافل ماندهایم. کرمان ظرفیتهای منحصر به فردی دارد، بافت تاریخی کرمان اصلیترین محصول شهر کرمان است و بعد صنایعدستی و غیره.
اما به نظر میرسد اکنون نگاه کلی به ظرفیتها تغییر کرده، اینطور نیست؟
درست است، خوشبختانه از حدود ده سال گذشته، رفتهرفته داریم میبینیم که ارزشهای مورد بحث برای شهر کرمان هم جایگاه پیدا کرده و مهم تلقی شده و ما درک کردهایم که داشتههای شهریِ ما میتواند به صنعت گردشگری کمک کنند. یکی از چیزهایی که ما را از بسیاری از نقاط کشور متمایز میکند این است که آثار بسیار شاخصی داریم. بیابان لوت ما به عنوان یک اثر طبیعی شاخص در فهرست یونسکو ثبت شده است. من بر این داشتهها تاکید میکنم چون در حوزهی میراث فرهنگی، تجربهی مدیریت در جاهای دیگر کشور را نیز داشتهام، و به شکل واقعی احساس میکنم این داشتهها چقدر میتوانند کمک کنند. مخصوصا داشتههای منحصربه فردی که محصول ما را متفاوتتر میکنند. پراکندگی استان کرمان نیز یک شانس برای استان کرمان است چراکه هر گوشه از آن میتواند نقشی را به عنوان کاتالیزور پیشرفت و توسعه منطقه ایفا کند. کرمان یکی از استانهای شاخص کشور، تنوع فرهنگی زیادی دارد و در گذشتهی نه چندان دور در دهه 70 به واسطه وجود ارگ بم یکی از سه مقصد اصلی گردشگری گردشگرهای اروپایی بوده است. اما رفتهرفته از بازار خارج شدیم و اولویتهای مدیران استان هم بیشتر صنعت و معدن بود و گردشگری جایگاه خودش را از دست داد. اما از دهه 90 به این سمت اوضاع بهتر شد و شاهد رشد خوبی بودیم. در اواخر دهه 70 بیشتر از 40 هزار گردشگر خارجی در کرمان داشتیم اما اکنون یزد بیشتر از 100 هزار گردشگر دارد. ما دوباره در سال 95 به آمار 40 هزار گردشگر رسیدیم و منتظر آمارهای جدیدتر هم هستیم که اعلام شود. گردشگر داخلی دارد رشد میکند و تلاش زیاد هم توسط بخش خصوصی و دولتی انجام شد که کرمان دوباره به جایگاه خودش برگردد. بیشتر از سه هزار میلیارد تومان در حوزه گردشگری کرمان پروژه در حال اجرا و تعریف شدن است.
اما زیرساختها هنوز فراهم نیست؟
متاسفانه، بعد از سال 80 که هتل پارس در کرمان افتتاح شد، دیگر نه تنها شاهد افتتاح هیچ هتلی در یک کلاس خاص که مورد توجه گردشگر داخلی و خارجی باشد، نبودهایم، بلکه ارگ جدید هم از چرخه خدمات خارج شد. اما در چهار، پنج سال گذشته اتفاقات خوبی را شاهد بودهایم، هم ظرفیت اقامتی ما افزایش پیدا کرده، هم در حوزه بازاریابی و تبلیغات کارهای جدیدی شده و هم در حوزهی آموزش و ارتقاء کیفیت خدمات؛ ولی هنوز هم فاصلهی زیادی با ظرفیت بازار داخلی و خارجی داریم. در مارکتینگ و بازاریابی پلن مشخص نداریم. تلاشهایی کردهایم، اما نه در آن حد که بخواهیم بر اساس آن حرکت کنیم.
شاید در همین بخش از صحبتتان بد نباشد که بپرسم: شهرداری در این موقعیت چه ظرفیتی دارد؟
دقیقا همینجاست که شهرداری کرمان باید ورود پیدا کند و با برنامه پیش برود. نقش مهم و اثرگذار شهرداریها در توسعه شهری بهبود فضاهای عمومی و زیباسازی شهرها است. یکی از اساسیترین نیاز گردشگران امنیت است و امنیت ابعاد گستردهای دارد. اینکه گردشگران با روح و هویت شهر ارتبط برقرار کنند حس امنیت بیشتری پیدا میکنند. دسترسی آسان به جاذبههای گردشگری، مسیریابی راحت، اطلاع رسانی مناسب و تمیز بودن یک شهر در کنار شهروندان با سطح آگاهی مناسب کاری است که بخش زیادی از آن به کم و کیف فعالیتها و برنامههای شهرداری بستگی پیدا میکند. آنچه مشخص است این است که اداره کل میراث فرهنگی و گرشگری مسئولیت سیاستگذاری و اجرا را دارد اما شهرداری میتواند در اجرا نقش مهمی ایفا کند. شما اگر نقش شهرداری شیراز، اصفهان، مشهد، تهران، تبریز و شهرهای موفق را در توسعه شهری بررسی کنید، به نقش موثر شهرداری پی میبرید. شهرداری با توجه به دامنهی فعالیتی که دارد با توجه به توان بسیار بالایی که در برابر دستگاههای دولتی دارد، میتواند بسیاری از خلاهایی را که در شهر هست برطرف کند. تجربهی کشورهای دیگر نیز همین را ثابت کرده است. وقتی فردی به عنوان گردشگر وارد محدودهی یک شهر میشود، حدود 30، 35 درصد هزینهاش میرود در اقامت، 30 درصد پذیرایی، 30 درصد حمل ونقل و بخش دیگر خرید و تهیه سوغات و ... یعنی کل هزینهی او در شهر است. بنابراین هر گردشگر در هر شهر یک فرصت درآمدی است، ضمن اینکه میتواند به عنوان ابزار مهمی برای توسعه بخشهایی از شهر که نیاز به حمایت بیشتری دارد، مثل بافت تاریخی که رفتهرفته به بافت فرسوده تبدیل میشود، تلقی شود. حالا اگر مدیریت شهری برنامهای برای این موارد داشته باشد، نتیجه بهینه آن نیازی به اثبات ندارد و عکس آن هم صادق است.
قلعه دخترو قلعه اردشیر، یکی از منحصربهفردترین داشتههای یک شهر است. نه تنها در کشور خودمان که حتی در دنیا چنین بنایی که پیشینه دو هزار ساله داشته باشد و الان آثارش در دل شهر باشد، وجود ندارد. این آثار باستانی موجود در دل شهر آنقدر ارزشمند هستند که هنوز متاسفانه نتوانستیم درکش کنیم. اکنون یکی از مشکلات فضای کسب و کار گردشگری بروکراسی و گیر و بندهای ایجاد فرصت سرمایهگذاری و اشتغال است که بخش زیادی از آن با کمک شهرداری میتواند بهبود پیدا کند. چه یک بافت تاریخی که بخواهد احیا شود، چه یک جاذبه دستساز و انسانساخت؛ در هر حوزهای اگر یک نفر بخواهد کسب و کار ایجاد کند، حتی در حوزه «آیتي» شهرداری کرمان میتواند انواع و اقسام حمایتها را داشته باشد، مثلا در تولید یک اپلیکیشن.
فرض کنید یک نفر بخواهد هتل بسازد، از همان بدو سرمایهگذاری، مثلا نحوهی واگذاری زمین و مسایلی از این دست تا زمان بهرهبرداری، شهرداری میتواند به شکلهای مختلف، سرمایهگذار را جذاب کند. متاسفانه هزینههای زیادی بر فعالین این صنعت فشار میآورد. ولی اگر نگاه شهرداری کمک به بهبود و توسعهی فضای گردشگری باشد میتواند به توسعه شهر کمک کند و در شهر ایجاد اشتغال کند و به یک شهر اعتبار بیشتری بدهد. شهرهایی که بر اساس برندسازی حرکت میکنند اصلشان بر همین است. خوشبختانه الان چند سالی است که علاوه بر مسئولان، این احساس در شهروندان و صاحبان اصلی این شهر نیز زنده شده است و آنها احساس کردهاند که میتوانند کسب و کارهایی را در شهر برای اهداف گردشگری ایجاد کنند. نمونهاش: پنج خانه سنتی اقامتگاه شدند، 20 واحد جدید و قدیم خدمات پذیرایی شدند و 15 واحد هم در شهر در حال مرمت و بازسازی هستند و تبدیل شدند به فضاهای خدماتی. به عبارتی شروع کردهایم و داریم از داشتههامان بهرهبرداری میکنیم و در بافت تاریخیمان یک ارزش افزوده ایجاد میکنیم. اینجا هم جایی است که شهرداری میتواند برای سرعتبخشیدن به این پروژهها کمک کند که خودش را در کنار مردم و سرمایهگذاران و فعالان صنعتی قرار دهد و با کمک آنان شهر را گسترش بدهد. اگر به تجربه شهرهایی مثل دبی هم نگاه کنیم میبینیم که در دبی بخشی از کالبد سنتی شهر را حفظ کردند ولی در بزرگراههای اصلی و جدیدشان انواع و اقسام طرحهای مدرن و خلاقانه را میبینید. قانون گذاشتهاند که هرکس بتواند جاذبهی جدید در دبی ایجاد کند، دبی وامهایی با درصد پایین در اقساط طولانیمدت به آنان میدهد. در تبریز هم زمینها با اقساط طولانیمدت به سرمایهگذارهای خلاق این حوزه فروخته میشوند و نمونههایی از این قبیل.
خلاصه این است که اگر یک شهر برای خودش چشمانداز داشته باشد، سرمایهگذار با اطمینان میتواند نمودار درآمدش را پیشبینی و محاسبه کند. شهرهایی که در بحث گردشگری حرف برای گفتن دارند شهرداریها و شورای شهرشان مقولهی گردگشری را جدی گرفتهاند و کمیسیون تخصصی تشکیل دادهاند.
شهرداری و شورای شهر کرمان در این میان چطور عمل کرده یا میکنند؟
در شهر کرمان هم اولا در دور قبلی دیدیم که خیلی از کاندیداها، گردشگری هم جزو شعارهایشان بود. برنامه هم داشتند، این نکته فعالین صنعت گردگشگری شهر کرمان را امیدوار کرد و بنابراین به عنوان بخش تخصصی از این اتفاق حمایت کردند. امسال دیدیم در ادبیات سیاسی و اجتماعی ما در شواری شهر بخش گردشگری هم بود که اتفاق خوبی بود و در دل آن کمیسیون شکل جدیتری به خودش گرفت. وقتی شهرداران کرمان بحث انتخابشان بود بخشی از برنامههایشان معطوف به گردشگری بود. خوشبختانه شهرداری فعلی کرمان مهندس عالمزاده نیروی ویژهای در توسعه شهری و فعالیتها و برنامهریزیهای شهرداری با حمایت شورای شهر دارد و عید نوروز تصویری از نیت و خواست شهرداری در این جهت و اتفاق تازهای در شهر بود. من پیشزمینهای نیز با خود ایشان در دو دورهی قبلی شورای شهر داشتیم که با پنج، شش نفر از شورای شهر یک ائتلاف تشکیل دادیم و در حوزههای تخصصی مختلف دور هم جمع شده بودیم. در آن وقت توسعه شهری به شکل جدی جزو برنامههای ما بود، ایمان داشتیم که اگر در اینباره یک فیلد باز شود مشخصا میتواند به کرمان کمک کند تا به عنوان شهری ارزشمندتر خود را نشان دهد، و میتواند به پویا بودن بافت تاریخی کرمان که اصلیترین داشتهی شهر است، کمک کند. در آن دوره متاسفانه هیچیک از ما فرصت حضور در شورای شهر را پیدا نکردیم. اما من خوشحال شدم که مهندس عالمزاده، به عنوان شهردار کرمان انتخاب شدند احساس کردم آن نگاه پختهتر و حتی نسبت به سالهای پیش جدیتر هم در برنامههای ایشان بود. در همین یکسال گذشته مخصوصا چند ماه اخیر و عید نوروز مشخص شد که هر اتفاقی برای توسعه صنعت گردشگری در شهر کرمان بخواهد بیافتد و از دست شهرداری کاری بربیاید مطمئنا شهرداری نه نخواهد گفت. اکنون در تلاش هستیم با اداره کل میراث فرهنگی تا میتوانیم دغدغههایمان را مشترکتر کنیم و هدفمندتر پیش برویم. سعی کردیم به دورههای آموزشی که برای توانمندسازی شاغلین صنعت گردشگری استان دارد برگزار میشود کمک کنیم و فضا در اختیار دوستان قرار دادیم.
به نظر شما برنامههای شهرداری در نوروز 98 چطور بود؟
در عید نوروز شاهد رویدادهای کوچک یا بزرگی بودیم که هم باعث افزایش ماندگاری گردشگران میشود و هم برنامهی سفرشان را باکیفیتتر میکند. امسال شهرداری بیش از 1500ساعت برنامه در حوزههای مختلف اجرا کرد چه حوزههایی که جذابیت عمومی دارد مثل موسیقی چه حوزههای تخصصی برای بچهها یا حتی اتفاقاتی جدید در صنعت گردشگری مثل همان اتوبوس دو طبقه؛ به هرحال یکی از نیازهایی که شهرها برای توسعه دارند گشتهای برنامهریزی شده در شهر هستند که در خیلی از جاهای دنیا هم وجود دارد. یکی از اصلیترین چیزهایی که گردشگر خارجی وقتی به شهری میرود میخواهد تجربهاش کند، اتوبوس دو طبقه است. فعلا برای شروع شهرداری به کمک یک بخش خصوصی یک دستگاه اتوبوس دوطبقه خریداری نموده، ظرفیتهای آن مشخص شده و قرار است به زودی در فضای ساختارمندتری کارش را شروع کند هم در گردشگری هم به مردم و در مسیرهایی که مشخصا معطوف است به بازدید از بافت تاریخی و جاذبه تاریخی ما.
نکته آموزشی که خودم هم در سفری که به ترکیه داشتم متوجه آن شدم این است که الزاما کسانی که در حوزههای خدماتی دارند فعالیت میکنند و جزو بخشهای اصلی گردشگری محسوب میشوند، باید دوره آموزشی ببینند و دائم بهروز باشند. در دنیا به اینجا رسیدهاند که اصلیترین نهادی که میتواند با ارتباط بیشتر با جامعه در حوزه اجرا فعالیت کند شهرداری است. دوره مذکور را شهرداری داشت برگزار میکرد.
گردشگری، انسانیترین فعالیت در دنیا است چون هیچ چیزی جایش را نمیتواند بگیرد. با وجودانسان است که فعالیت گردشگری اتفاق میافتد به همین دلیل همیشه پای شهروندان وسط است و شهرداری باید از برنامههایی که تصمیم سازند نگذرد.
چطور میشود پای گردشگران را به کرمان باز کرد؟
یکی از ضعفهای عمده ما این است که شناخت از کرمان در خارج از استان خیلی بالا نیست. لازم است که ما در حوزه بازاریابی و تبلیغات، برنامههای خیلی جدی داشته باشیم. یکی از بهترین فضاهای تبلیغاتی در فرودگاه مهرآباد در ترمینال چهار متعلق به شهرداری است و آنجا در ذهن مردم این شهر هست. هم حس خوبی به شهروندان کرمانی برای سفر میدهد و هم در تعریف رویدادهای شهر کرمان اهمیت دارد، و همینطور در تعریف رویدادهای خارج از استان کرمان مثل حضور در نمایشگاهها و یا ایجاد نمایشگاهها. باید خودمان را در جریان سیال گردشگری کشور قرار دهیم و با آژانسهای کشور، تورها و فضاهای تبلیغاتی در ارتباط باشیم. خود کرمان باید میزبان اتفاقات گردشگری باشد. یکی از دغدغههایی هم که الان داریم این است که بتوانیم یک رویداد برای کرمان تعریف کنیم، یا آن را از دل جاده ابریشم دربیاوریم و یا با کمک اداره کل میراث از سازمان میراث کشور بخواهیم که از سازمان جهانگردی درخواست کنند که یکی از رویدادهای هرساله را در کرمان برگزار کنند. رویدادهایی مثل نشست کمیتهای منطقهای، اجلاس عمومی و ... که امکانات این کار را هم داریم. فرودگاه و همچنین هتلهای خوبی داریم البته ممکن است نیاز به تقویت داشته باشند. متاسفانه ما نتوانستهایم در حد داشتههایمان از آنها استفاده کنیم و در همان حد کاری بکنیم. ضعف بازاریابی و تبلیغات داریم. این برنامه در سال 98 دیده شده و اعتباراتش هم پیشبینی شده. البته باید بتوانیم حمایتهای بیشتری از سمت نهادهای دیگر چه بخش خصوصی، چه نهادهایی مثل اتاق بازرگانی، استانداری، اداره کل میراث جذب کنیم و بتوانیم حرکت منسجمتری داشته باشیم وسهم بیشتری را در بازار داخلی و بینالمللی داشته باشیم.
اگر فکر میکنید صحبتی مانده که من نپرسیدم یا نیاز به تاکید ویژه دارد، بفرمایید؟
اگر به صنعت گردشگری ایمان داشته باشیم و در مسیر آن حرکت کنیم و از دانش، خلاقیتها و فضای روز دنیا استفاده کنیم و حداقل خودمان را به فضای روز گردشگری نزدیک کنیم ایمان داشته باشید که خود مردم کرمان لذت بیشتری از توسعه این صنعت خواهند برد. در نوروز بیشترین هدف، خوشگذرانی مسافرین بود اما خود مردم بیشتر لذت بردند. ماهیتا گردشگری وقتی توسعه پیدا میکند جامعه میزبان و مهمان از آن بهرهبرداری میکنند. وقتی نگاهمان آماده کردن شهر برای گردشگر است، یعنی داریم برای خود مردم و در حقیقت برای ساکنین، شهر خوبی رقم میزنیم. این اتفاق ارزشمند است و نگاه مدیریت شهری میتواند با توجه به همین ظرفیت صنعت گردشگری، شهر را به سمتی ببرد که هم شهروندان و هم گردشگران از آن بهره بیشتری ببرند. در اینصورت رسوبگذاری و تاثیرات صنعت گردشگری در حوزههای مختلف کاملا محسوس و قابل سنجش خواهد بود و رضایت خاطر بیشتری خواهد آورد.
رضا شمسی
- ۱۳۹۸/۰۳/۲۲
- 3802
- اخبار اجتماعی